Qeveria shqiptare po nxjerr në pah një qasje ambicioze për të adresuar sfidat e administrimit publik: përdorimin e inteligjencës artificiale (IA) në pozicione kyçe shtetërore, duke “nxjerrë jashtë loje” disa ministra dhe drejtorë me ndikim. Sipas projekt-dokumentit të Strategjisë Kombëtare për Inteligjencën Artificiale 2025‑2030, Agjencia Kombëtare e Shoqërisë së Informacionit është duke koordinuar një transformim teknologjik në sektorë të rëndësishëm publikë ⬇ .
Strategjia e Re e Ramës: Inteligjenca Artificiale Zëvendëson Ministrat dhe Drejtorët
Pikat Kryesore të Strategjisë:
Shëndetësi: IA do të përdoret për diagnostikimin e sëmundjeve të rënda si kanceri, përmes analizës inteligjente të imazheve radiologjike — duke shpejtuar dhe përmirësuar saktësinë e përgjigjes mjekësore . Arsim: Të gjitha shkollat publike synohet të pajisen me “SmartLabs” deri në vitin 2026. IA do të përdoret për personalizimin e mësimit, identifikimin e nevojave individuale, për të ndihmuar mësuesit – dhe për të modernizuar kurrikulat që nga klasat e para . Bujqësi: Aplikacione të bazuara në IA do të përdoren për monitorimin e kulturave, parashikimin e kushteve klimatike dhe menaxhimin inteligjent të tokës — për të rritur rendimentin dhe për të shmangur emergjencat bujqësore si zjarret apo përmbytjet . Transport: Realizimi i automjeteve pa shofer në transportin publik dhe optimizimi i trafikut përmes analizës së të dhënave janë ndër synimet e ambicieve të reja teknologjike . Mjedisi & Monitoring: AI do të përdoret në monitorimin e përmbytjeve, zjarreve, mjedisit dhe ndërhyrjet emergjente për katastrofa — për shembull përmes analizës satelitore dhe sensorëve inteligjentë . Trashëgimia Kulturore & Turizmi: Teknologji të tilla si njohja e imazhit, realiteti i shtuar dhe motorë rekomandues do të përdoren për të promovuar faqet historike dhe për të personalizuar përvojën turistike . Shërbime Publike & Angazhimi i Qytetarit: IA është projektuar të thjeshtojë proceset administrative, të parashikojë nevojat e qytetarëve, të zvogëlojë burokracinë dhe të forcojë transparencën në portalet si e-Albania .
Kjo nismë përbën një përpjekje serioze për të transferuar autoritetin nga figura publike tradicionale drejt sistemeve inteligjente. Qëllimi i promovuar është modernizimi i shërbimeve shtetërore, por nis një debat i madh rreth kompetencave, etikës, dhe mbikëqyrjes ligjore të teknologjive të tilla në vendin tonë.