Dreken e sotme rreth orës 13:30, në jug të Shqipërisë u regjistrua një lëkundje e lehtë toke. Sipas Qendrës Sizmologjike Europiane-Mesdhetare (EMSC), tërmeti kishte një magnitudë prej 3.8 të shkallës Rihter dhe epiqendra u lokalizua rreth 13 kilometra në juglindje të vendit. Lëkundja zgjati afërsisht 7 sekonda dhe u ndje lehtë nga banorët e zonës, pa shkaktuar dëme materiale apo të lënduar.
Megjithëse bëhet fjalë për një tërmet me magnitudë të ulët, i cili nuk përbën rrezik serioz për jetën dhe pronën, këto lëkundje rikujtojnë se Shqipëria ndodhet në një rajon me aktivitet sizmik të shpeshtë. Pikërisht për këtë arsye, edhe rastet më të vogla duhen parë si një mundësi për të reflektuar mbi përgatitjen dhe masat që duhen ndërmarrë në raste emergjencash natyrore.
Shqipëria dhe aktiviteti sizmik
Shqipëria ndodhet në një zonë ku pllakat tektonike afrohen dhe fërkohen me njëra-tjetrën, gjë që shkakton lëkundje të tokës më shpesh sesa në shumë vende të tjera europiane. Në vitet e fundit kemi përjetuar tërmete me pasoja të rënda, si ai i nëntorit 2019, i cili la dhjetëra viktima dhe mijëra banesa të shkatërruara. Prandaj, çdo lëkundje, sado e vogël, është një kujtesë e nevojës për ndërgjegjësim dhe gatishmëri.
Çfarë duhet të bëjmë gjatë një tërmeti?
Shumë njerëz shpesh kapen në panik dhe marrin vendime të gabuara. Për të shmangur rrezikun, ja disa këshilla praktike:
1. Mos u trembni, ruani qetësinë. Paniku mund të sjellë më shumë dëme se vetë lëkundja. Qëndroni të fokusuar.
2. Mos dilni menjëherë nga godina. Nëse ndodheni brenda, është më e sigurt të qëndroni aty deri sa lëkundja të mbarojë. Shumë aksidente ndodhin pikërisht gjatë përpjekjes për të dalë me nxitim.
3. Fshihuni nën mobilje të forta. Një tavolinë apo një shtrat i fortë mund të mbrojë nga rënia e sendeve.
4. Mbani kokën dhe qafën të mbrojtura. Përdorni duart ose një jastëk për t’u mbrojtur nga objektet që mund të bien.
5. Qëndroni larg dritareve. Xhamat janë të parët që thyhen dhe mund të shkaktojnë lëndime.
6. Nëse jeni jashtë, qëndroni larg ndërtesave. Shmangni muret, shtyllat elektrike dhe pemët e larta.
7. Nëse jeni në makinë, ndaloni. Parkoni në një vend të hapur dhe mos lëvizni derisa lëkundja të përfundojë.
Çfarë duhet të bëjmë pas tërmetit?
Edhe kur një tërmet është i lehtë, është e rëndësishme të ndiqen disa hapa sigurie:
Kontrolloni gjendjen tuaj dhe të familjes. Sigurohuni që askush nuk është lënduar.
Shikoni për dëmtime në shtëpi. Nëse vini re çarje në mure, tubacione të prishura ose rrezik rrjedhjeje gazi, njoftoni autoritetet dhe mos përdorni asnjë flakë të hapur.
Mos përdorni ashensorin. Pas lëkundjeve, sistemi elektrik mund të jetë dëmtuar.
Përdorni telefonin me kursim. Linjat telefonike duhen lënë të lira për rastet emergjente.
Merrni një çantë emergjence. Nëse lëkundjet përsëriten, është mirë të keni gati një çantë me ujë, ushqime të thata, dokumente, bateri dhe një radio portative.
Ndiqni njoftimet zyrtare. Mos u besoni thashethemeve apo lajmeve të paverifikuara në rrjete sociale. Informohuni vetëm nga burime të besueshme si Instituti i Gjeoshkencave, IGJEUM apo EMSC.
Çanta e emergjencës – një domosdoshmëri për çdo familje
Ekspertët e mbrojtjes civile rekomandojnë që çdo familje të ketë një “çantë tërmeti” gati. Kjo çantë duhet të përmbajë:
Ujë të pijshëm për të paktën 3 ditë
Ushqime që nuk prishen shpejt (konserva, biskota, fruta të thata)
Mjete ndihme të parë
Dokumente të rëndësishme (letërnjoftime, pasaporta, certifikata) në një qese të papërshkueshme nga uji
Veshje të ngrohta dhe batanije
Radio me bateri ose karikues portativ për telefonin
Llampë dore me bateri rezervë
Një përgatitje e tillë nuk është shenjë frike, por e përgjegjësisë për sigurinë e vetes dhe të familjes.
Pse është e rëndësishme ndërgjegjësimi?
Shqiptarët shpesh tregojnë guxim dhe solidaritet në momente të vështira, por mungesa e informacionit dhe nxitimi kanë bërë që të ndodhin aksidente të shmangshme. Tërmeti i sotëm, edhe pse i lehtë, duhet të shërbejë si një alarm i vogël: ne duhet të jemi gjithmonë të përgatitur.
Shkollat, institucionet dhe familjet duhet të organizojnë herë pas here ushtrime praktike për rastet e emergjencës. Fëmijët, sidomos, kanë nevojë të mësojnë rregullat bazë që në moshë të vogël, në mënyrë që të mos bien pre e panikut.
Tërmeti në jug të Shqipërisë, me magnitudë 3.8 të shkallës Rihter, nuk solli pasoja, por u ndje si një kujtesë e qartë se vendi ynë është i ekspozuar ndaj këtyre fenomeneve natyrore. Në vend që të frikësohemi, duhet të marrim masa parandaluese dhe të përgatitemi për çdo situatë.
Siguria nuk vjen vetëm nga forca e ndërtesave, por edhe nga aftësia jonë për të ditur çfarë të bëjmë në momentin e duhur. Një popull i informuar është një popull më i sigurt.
