Shqipëria po përballet sërish me një fundjavë të vështirë për shkak të motit të keq. Sipas njoftimit më të fundit nga Instituti i Gjeoshkencave, Energjisë, Ujit dhe Mjedisit (IGJEUM), reshjet e shiut do të vijojnë me intensitet të lartë në disa qarqe të vendit gjatë orëve të pasdites së së shtunës dhe do të zgjasin edhe përgjatë ditës së diel.
Zonat më të prekura nga reshjet
Parashikimet tregojnë se Tirana, Durrësi dhe Lezha do të mbeten nën ndikimin e reshjeve intensive, duke rritur ndjeshëm rrezikun e përmbytjeve urbane. Në qarqet Shkodër, Dibër, Elbasan, Vlorë dhe Gjirokastër priten reshje mesatare deri lokalisht intensive, ndërsa në Kukës dhe Fier reshjet do të jenë kryesisht mesatare. Qarqet e tjera të vendit do të preken nga reshje më të dobëta, por nuk përjashtohen episodet lokale me shi të dendur.
Specialistët theksojnë se reshjet nuk do të jenë të njëtrajtshme. Ato do të shoqërohen me shtrëngata dhe rrufe, duke e bërë situatën më të paparashikueshme. Në disa zona urbane, sidomos ku kanalizimet janë të amortizuara, ekziston rreziku i përmbytjeve të shpejta.
Problemet e para të raportuara
Që prej mëngjesit të së shtunës, vendi është përfshirë nga stuhi të forta shiu e ere, duke shkaktuar probleme serioze:
Në Tiranë, erërat e fuqishme rrëzuan disa pemë, duke dëmtuar automjete dhe biznese. Autoritetet raportuan edhe për qytetarë të lënduar lehtë.
Në Durrës, reshjet shkaktuan bllokimin e disa rrugëve kryesore nga uji, ndërsa pezulluan përkohësisht edhe lundrimin detar.
Në Lezhë dhe Vlorë, situata u rëndua nga erërat e forta dhe rrjedhat e ujit që pushtuan disa zona urbane.
Në aeroportin e Rinasit, për afro 30 minuta u ndërprenë fluturimet për arsye sigurie, duke shkaktuar vonesa për dhjetëra udhëtarë.
Policia e Shtetit u bëri apel qytetarëve që të shmangin lëvizjet e panevojshme dhe të tregojnë kujdes maksimal si në drejtimin e automjeteve, ashtu edhe gjatë ecjes në rrugë.
Këshilla praktike për qytetarët
Ekspertët e emergjencave civile kanë dhënë disa rekomandime për t’u mbrojtur nga pasojat e reshjeve intensive dhe erërave të forta:
1. Shmangni udhëtimet e panevojshme – Nëse nuk është e domosdoshme, mos u nisni me makinë në zonat ku raportohen përmbytje. Uji mund të fshijë automjetin edhe nëse duket i cekët.
2. Parkoni në vende të sigurta – Mos lini mjetet nën pemë, pranë tabelave të mëdha apo nën tarraca të dëmtuara, pasi era mund t’i rrëzojë.
3. Kontrolloni oborret dhe ballkonet – Siguroni objektet e lira si karrige, çadra apo tenxhere lulesh që era mund t’i hedhë poshtë.
4. Mos qëndroni pranë lumenjve dhe përrenjve – Niveli i ujit mund të rritet papritur duke krijuar rrezik serioz.
5. Përdorni rroba dhe këpucë rezistente ndaj ujit – Për këmbësorët, është e rëndësishme të shmangin zonat me ujë të grumbulluar për të parandaluar rrëzimet apo infeksionet.
6. Mos neglizhoni paralajmërimet zyrtare – Ndiqni njoftimet e IGJEUM, emergjencave civile dhe policisë për përditësimet më të fundit mbi motin dhe rrugët e bllokuara.
Ndikimi afatshkurtër dhe afatgjatë
Ekspertët paralajmërojnë se reshjet intensive mund të ndikojnë edhe në bujqësi, duke dëmtuar kulturat pranverore dhe duke rritur rrezikun e rrëshqitjeve të dherave në zonat kodrinore e malore. Një tjetër problem është mbipopullimi i kanalizimeve në qytete si Tirana dhe Durrësi, ku infrastrukturat e vjetra nuk përballojnë dot sasinë e madhe të ujit.
Në afatgjatë, situata të tilla janë një sinjal alarmi për nevojën e investimeve serioze në rrjetin e kanalizimeve dhe sistemet e drenazhimit. Përveç kësaj, autoritetet duhet të punojnë më shumë për ndërgjegjësimin e qytetarëve, pasi shpesh dëmet rriten nga pakujdesia ose mungesa e informacionit.
Reshjet e fundit tregojnë qartë se moti ekstrem po bëhet gjithnjë e më i shpeshtë në Shqipëri sidomos as ores 19:00. Qytetarët duhet të tregojnë kujdes, të ndjekin udhëzimet e autoriteteve dhe të marrin masa të thjeshta, por të rëndësishme për të shmangur dëme materiale dhe rreziqe për jetën. Tirana, Durrësi dhe Lezha janë aktualisht më të rrezikuarat, por asnjë qark nuk është plotësisht i sigurt.
Moti i pasigurt kërkon vigjilencë të përditshme. Kujdesi ynë sot mund të bëjë diferencën për sigurinë e nesërme.
