Gjithçka ndodhi në një vend që pretendohet të jetë i lirë dhe demokratik.
Të shtunën, policia rrethoi selinë e televizionit News 24, duke ndaluar gazetarët të hynin në redaksi, duke ndërprerë energjinë elektrike dhe duke mbyllur transmetimin. Nuk pati asnjë urdhër gjykate që e autorizonte këtë, mbyllja ishte thjesht akti më i fundit në një konflikt që zgjat prej vitesh midis Kryeministrit Edi Rama dhe pronarit informal të televizionit, Irfan Hysenbelliu.
Si mund të ndodhë që në një demokraci kryeministri të dërgojë policinë dhe të mbyllë një televizion që guxon ta kritikojë atë?
Në maj, shkrova në revistën polake mujore Znak se Edi Rama kishte mbyllur TikTok-un për një vit të tërë, zyrtarisht në emër të mbrojtjes së të rinjve nga ndikimi i dëmshëm i tij, por në të vërtetë për të heshtur kritikët para zgjedhjeve. Brenda pak orësh pas publikimit, mora një telefonatë nga një figurë e lartë në selinë europiane të TikTok-ut. Donin të dinin se si kisha siguruar qasje në informacion konfidencial. Pastaj konfirmuan gjithçka, Rama kishte mbyllur TikTok-un qëllimisht para votimeve. “TikTok do të rikthehet një muaj pas zgjedhjeve,” parashikoi burimi im. Dhe çfarë mund të bëja me një informacion nga një zë që nuk mund ta citonim? Asgjë.
Dhe vërtet, TikTok-u u rikthye qetësisht pas zgjedhjeve. Pa asnjë zhurmë, pa asnjë njoftim, thjesht u bë përsëri i aksesueshëm, sikur asgjë nuk kishte ndodhur.
Ishte një tjetër kujtesë se Edi Rama tani ka pushtet të pakontestueshëm mbi Shqipërinë. Zgjedhjet e fundit ishin një spektakël i dominimit të tij, se si ai mund të blejë votues dhe të trembë ata që e kundërshtojnë. Ndërkohë, Tirana fundoset në para të pista kokaine, dhe gjithnjë e më shumë pallate të larta ngrihen si monumente shkëlqyese të korrupsionit. Hyrja e parave të pista po e bën të papërballueshme jetën e përditshme të njerëzve të zakonshëm. Paratë e drogës korruptojnë shoqërinë në mënyra të vështira për t’u matur, por ka një efekt thellësisht shkatërrues në marrëdhëniet njerëzore.
Dhe gjithë kjo ndodh ndërsa Rama rrotullon premtimin e tij të madh, se Shqipëria do t’i bashkohet Bashkimit Europian, ndërkohë që në të vërtetë po bëhet një vend pa media të lira. Jo shumë kohë më parë, Die Zeit e fotografonte atë të shtrirë në një divan në zyrën e tij, portret i një ylli politik europian. Hipokrizia perëndimore ushqen zhgënjimin shqiptar ndaj BE-së, dhe me të vdes miti ngushëllues se anëtarësimi do ta bëjë jetën më të mirë për të gjithë.
Unë ndiej thellësisht simpati për kolegët e mi, gazetarët e pavarur dhe shqiptarët e zakonshëm. Shqipëria e sotme ka nevojë për asgjë më shumë se solidaritet dhe një ndjenjë qëllimi. Shkatërrimi i Teatrit Kombëtar, i mbrojtur me dinjitet nga anëtarët e shoqërisë civile, goditi rëndë shpirtin e rezistencës. Rama triumfoi, dhe me atë fitore groposi çdo besim se sfida mund të kishte rëndësi. Në këto kushte, pa opozitë, pa konkurrencë, me media të rrënuara, Edi Rama mund të bëjë çdo gjë. Dhe bën çfarë të dojë, pa pasoja, nën heshtjen lejuese të Perëndimit.
Për dymbëdhjetë vjet, shqiptarëve u është shitur një narrativë për përparim, por është një përparim i mbështetur në kokainë, artificialisht i fryrë nga hyrja e parave të pista. Një rritje e tillë nuk sjell kënaqësi apo plotësim; ushqen frustrim dhe njohuri të hidhura se drejtësia nuk ekziston, se kontrolli mbi jetën është një iluzion, se të fortët fitojnë gjithmonë. Për shumë njerëz, e vetmja rrugë për dinjitet dhe pavarësi është të ikin.
Po shkruaj si një shkrimtare polake që, dymbëdhjetë vjet më parë, lidhi jetën e saj me Shqipërinë. Mbërrita në 2013, vitin kur Edi Rama mori pushtetin, kur edhe cinikët më të mëdhenj guxonin të shpresonin përsëri. Ajo Shqipëri ka ikur. Megjithatë, në disa mënyra, pak ka ndryshuar. Njoh listat e çmimeve: për ryshfet, për punë, për pako votash para zgjedhjeve, për kontrabandë droge përtej kufirit, për një operacion që shpëton jetë në spital. Shqipëria është një negociatë e madhe. Një plaçkitje e madhe e fshehur pas një fasade të bukur, kur në brendësi kalbet.
Dhe tani News 24 është mbyllur, dhe shumica e mediave heshtin.
Çfarë u bë me solidaritetin e gazetarëve dhe njerëzve? Zërat shpërthejnë kur s’ka rrezik, por kur duhet e vërteta, ata heshtin. E kaluara na qesh në fytyrë. Është një mësim mizor i historisë: liria nuk jepet përgjithmonë; duhet luftuar përsëri dhe përsëri. Dhe kur e ke, nuk e di çfarë të bësh me të, sepse liria është e vështirë. Premton ëmbëlsi, por në gjuhë lë një shije të hidhur
